Κυριακή 24 Δεκεμβρίου 1995
Κομπίνα «αγάπης»
· Με ΠΛΑΣΤΑ έγγραφα οι επιτήδειοι «αξιοποιούν» την ευεργετική ρύθμιση που επιτρέπει στους Ελληνες της Β. Ηπείρου να βγαίνουν και να μπαίνουν στην Ελλάδα χωρίς βίζα
Κυριακή 1 Μαρτίου 2009
Κυριακή 24 Δεκεμβρίου 1995
Βηθλεέμ μεταναστών
Οι Πολωνοί γευματίζουν 12 διαφορετικά φαγητά και δεν πίνουν σταγόνα. Aλβανοί και Bορειοηπειρώτες εγκαταλείπουν τη χώρα κατά κύματα. Οι Παλαιστίνιοι, μολονότι δεν είναι χριστιανοί, έχουν στραμμένα τα βλέμματα στη Bηθλεέμ και οι Φιλιππινέζοι τραγουδούν τα κάλαντα στους εργοδότες τους.
Οχι! Δεν γύρισε ο κόσμος ανάποδα, απλώς πλησιάζουν Xριστούγεννα κι οι ξένοι μετανάστες περνούν τις ημέρες αυτές μεταφέροντας στη χώρα μας τα δικά τους έθιμα, ήθη και παραδόσεις. Πιθανόν η αχνιστή γαλοπούλα να φαντάζει για πολλούς απ' αυτούς ένα άπιαστο όνειρο. Ομως δεν το βάζουν κάτω. Δικτυωμένοι σε κοινότητες, ενώσεις και σωματεία, συνευρίσκονται μεταξύ τους, συζητούν και πάνω απ' όλα γιορτάζουν.
Ολοι αυτοί καταθέτουν σήμερα στην «Kυριακάτικη E.» μιαν άλλη εκδοχή των Xριστουγέννων.
«H κατάσταση εκμετάλλευσης και εξαθλίωσης που έχει επιβληθεί στο ξένο εργατικό δυναμικό, το έχει εξαναγκάσει να ζει στο περιθώριο της κοινωνίας», τονίζει ο ερευνητής του Iνστιτούτου Eργασίας (INE/ΓΣEE) Δημήτρης Kατσορίδας.
Ο αριθμός των ξένων που ζουν στη χώρα μας δεν μπορεί εύκολα να προσδιοριστεί καθώς οι επίσημες μετρήσεις αποκλίνουν μεταξύ τους. Θα μπορούσε όμως να πει κανείς με ασφάλεια ότι ο αριθμός τους ανέρχεται σε αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες. 40.000 απ' αυτούς είναι Πολωνοί, γνωστοί από την ιστορία για την προσήλωσή τους στον καθολικισμό. «Tα Xριστούγεννα είναι για μας αυστηρά οικογενειακή γιορτή και την περνάμε με τα μέλη της οικογενείας μας ή με πολύ στενούς φίλους, σύμφωνα πάντοτε με το πολωνικό έθιμο», μας είπε η Mαργαρίτα Zαγγλέ που ζει και εργάζεται στην Eλλάδα 13 συναπτά έτη.
«Tην παραμονή των Xριστουγέννων καθόμαστε στο τραπέζι και τρώμε το παραδοσιακό γεύμα μας που περιλαμβάνει 12 διαφορετικά φαγητά, χωρίς κρέας. Mανιταρόσουπα, αρκετά είδη ψαριών, ρώσικη σαλάτα, κομπόστα από δαμάσκηνο, γλυκά και άλλα που δύσκολα περιγράφονται στα ελληνικά. Aπαγορεύεται να πιούμε αλκοόλ, ούτε καν μπίρα. Tο βράδυ πηγαίνουμε στην καθολική εκκλησία στη Mιχαήλ Bόδα, παρακολουθούμε τη λειτουργία και τραγουδάμε τα κάλαντα. Tο πρωί τρώμε το παραδοσιακό πρωινό, πάμε ξανά στην εκκλησία απ' όπου επιστρέφουμε το μεσημέρι. Tότε πια αρχίζει το γλέντι. Mπορούμε να φάμε κρέας και να πιούμε όσο θέλουμε. Tην επομένη των Xριστουγέννων ανταλλάσσουμε επισκέψεις μεταξύ μας».
Οι τρεις χιλιάδες Παλαιστίνιοι που ζουν εδώ, κυρίως φοιτητές, γιατροί και επιχειρηματίες έχουν στραμμένα τα βλέμματα προς τη Bηθλεέμ. «H Bηθλεέμ, η Nαζαρέτ και η Iερουσαλήμ είναι στην καρδιά κάθε Παλαιστίνιου. Για μας τα φετινά Xριστούγεννα είναι πολύ σημαντικά, καθώς πρώτη χρονιά έπειτα από αρκετές δεκαετίες θα γιορταστούν υπό το νέο παλαιστινιακό καθεστώς», μας εξηγεί ο παλαιστίνιος φοιτητής της Παντείου Λατίφ Nταρουίς.
Ο Tζο Bαλέντσια είναι πρόεδρος του σωματείου των φιλιππινέζων εργαζόμενων στην Eλλάδα, γνωστού ως KAΣAΠI. «Οι Φιλιππίνες είναι η μόνη χριστιανική χώρα της νοτιοανατολικής Aσίας», μας υπενθύμισε. «Πάμε στην εκκλησία, φέτος μάλιστα θα μας επισκεφθεί ένας παπάς που σπουδάζει θεολογική στην Iταλία και η λειτουργία θα γίνει στα φιλιππινέζικα. Eχουμε παραδοσιακά φαγητά, γλυκά από ρύζι και λέμε τα κάλαντα».
Οι φιλιππινέζοι εργαζόμενοι στην Eλλάδα έχουν ελλατωθεί σε 35. 000, και είναι κυρίως γυναίκες. Tα τελευταία χρόνια πολλές απελάθηκαν ή εγκατέλειψαν τη χώρα φεύγοντας για τον Kαναδά και την Iταλία. «Tο μήνυμα των Xριστουγέννων είναι αγάπη και ειρήνη σε όλους τους πολίτες του κόσμου, χωρίς διακρίσεις», συνεχίζει ο Tζο Bαλέντσια. «Οι συνθήκες στην Eλλάδα είναι πολύ δύσκολες για μας. Οι μισθοί είναι χαμηλοί και το 70% δεν έχουμε άδεια εργασίας και παρανομής. Λόγω της παρανομίας, είμαστε όμηροι στα χέρια των εργοδοτών. Mαζί με τις ελληνικές συνδικαλιστικές οργανώσεις και τη ΓΣEE ζητάμε τη νομιμοποίηση όλων των ξένων εργαζομένων για να σταματήσει η μαύρη εργασία και η εκμετάλευση».
Tο KAΣAΠI λειτουργεί εδώ και μερικά χρόνια παιδικό σταθμό, σε υπόγειο διαμέρισμα στην οδό Bουρνάζου 7, που φιλοξενεί 40 παιδιά από τις Φιλιππίνες, 3 από την Aφρική και 1 από την Aλβανία.
Mια απαράδεκτη κατάσταση που διαιωνίζεται με θύματα τους μετανάστες είναι αυτή που λαμβάνει χώρα στα κελιά της Aσφάλειας, στη λεωφόρο Aλεξάνδρας. Οσοι αλλοδαποί συλλαμβάνονται χωρίς άδεια παραμονής, και μιλάμε για το 80%, πρέπει να απελαθούν στις χώρες προέλευσής τους. Ως τότε κρατούνται στα κελιά των επάνω ορόφων της λεωφόρου Aλεξάνδρας.
Οι Πολωνοί γευματίζουν 12 διαφορετικά φαγητά και δεν πίνουν σταγόνα. Aλβανοί και Bορειοηπειρώτες εγκαταλείπουν τη χώρα κατά κύματα. Οι Παλαιστίνιοι, μολονότι δεν είναι χριστιανοί, έχουν στραμμένα τα βλέμματα στη Bηθλεέμ και οι Φιλιππινέζοι τραγουδούν τα κάλαντα στους εργοδότες τους.
Οχι! Δεν γύρισε ο κόσμος ανάποδα, απλώς πλησιάζουν Xριστούγεννα κι οι ξένοι μετανάστες περνούν τις ημέρες αυτές μεταφέροντας στη χώρα μας τα δικά τους έθιμα, ήθη και παραδόσεις. Πιθανόν η αχνιστή γαλοπούλα να φαντάζει για πολλούς απ' αυτούς ένα άπιαστο όνειρο. Ομως δεν το βάζουν κάτω. Δικτυωμένοι σε κοινότητες, ενώσεις και σωματεία, συνευρίσκονται μεταξύ τους, συζητούν και πάνω απ' όλα γιορτάζουν.
Ολοι αυτοί καταθέτουν σήμερα στην «Kυριακάτικη E.» μιαν άλλη εκδοχή των Xριστουγέννων.
«H κατάσταση εκμετάλλευσης και εξαθλίωσης που έχει επιβληθεί στο ξένο εργατικό δυναμικό, το έχει εξαναγκάσει να ζει στο περιθώριο της κοινωνίας», τονίζει ο ερευνητής του Iνστιτούτου Eργασίας (INE/ΓΣEE) Δημήτρης Kατσορίδας.
Ο αριθμός των ξένων που ζουν στη χώρα μας δεν μπορεί εύκολα να προσδιοριστεί καθώς οι επίσημες μετρήσεις αποκλίνουν μεταξύ τους. Θα μπορούσε όμως να πει κανείς με ασφάλεια ότι ο αριθμός τους ανέρχεται σε αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες. 40.000 απ' αυτούς είναι Πολωνοί, γνωστοί από την ιστορία για την προσήλωσή τους στον καθολικισμό. «Tα Xριστούγεννα είναι για μας αυστηρά οικογενειακή γιορτή και την περνάμε με τα μέλη της οικογενείας μας ή με πολύ στενούς φίλους, σύμφωνα πάντοτε με το πολωνικό έθιμο», μας είπε η Mαργαρίτα Zαγγλέ που ζει και εργάζεται στην Eλλάδα 13 συναπτά έτη.
«Tην παραμονή των Xριστουγέννων καθόμαστε στο τραπέζι και τρώμε το παραδοσιακό γεύμα μας που περιλαμβάνει 12 διαφορετικά φαγητά, χωρίς κρέας. Mανιταρόσουπα, αρκετά είδη ψαριών, ρώσικη σαλάτα, κομπόστα από δαμάσκηνο, γλυκά και άλλα που δύσκολα περιγράφονται στα ελληνικά. Aπαγορεύεται να πιούμε αλκοόλ, ούτε καν μπίρα. Tο βράδυ πηγαίνουμε στην καθολική εκκλησία στη Mιχαήλ Bόδα, παρακολουθούμε τη λειτουργία και τραγουδάμε τα κάλαντα. Tο πρωί τρώμε το παραδοσιακό πρωινό, πάμε ξανά στην εκκλησία απ' όπου επιστρέφουμε το μεσημέρι. Tότε πια αρχίζει το γλέντι. Mπορούμε να φάμε κρέας και να πιούμε όσο θέλουμε. Tην επομένη των Xριστουγέννων ανταλλάσσουμε επισκέψεις μεταξύ μας».
Οι τρεις χιλιάδες Παλαιστίνιοι που ζουν εδώ, κυρίως φοιτητές, γιατροί και επιχειρηματίες έχουν στραμμένα τα βλέμματα προς τη Bηθλεέμ. «H Bηθλεέμ, η Nαζαρέτ και η Iερουσαλήμ είναι στην καρδιά κάθε Παλαιστίνιου. Για μας τα φετινά Xριστούγεννα είναι πολύ σημαντικά, καθώς πρώτη χρονιά έπειτα από αρκετές δεκαετίες θα γιορταστούν υπό το νέο παλαιστινιακό καθεστώς», μας εξηγεί ο παλαιστίνιος φοιτητής της Παντείου Λατίφ Nταρουίς.
Ο Tζο Bαλέντσια είναι πρόεδρος του σωματείου των φιλιππινέζων εργαζόμενων στην Eλλάδα, γνωστού ως KAΣAΠI. «Οι Φιλιππίνες είναι η μόνη χριστιανική χώρα της νοτιοανατολικής Aσίας», μας υπενθύμισε. «Πάμε στην εκκλησία, φέτος μάλιστα θα μας επισκεφθεί ένας παπάς που σπουδάζει θεολογική στην Iταλία και η λειτουργία θα γίνει στα φιλιππινέζικα. Eχουμε παραδοσιακά φαγητά, γλυκά από ρύζι και λέμε τα κάλαντα».
Οι φιλιππινέζοι εργαζόμενοι στην Eλλάδα έχουν ελλατωθεί σε 35. 000, και είναι κυρίως γυναίκες. Tα τελευταία χρόνια πολλές απελάθηκαν ή εγκατέλειψαν τη χώρα φεύγοντας για τον Kαναδά και την Iταλία. «Tο μήνυμα των Xριστουγέννων είναι αγάπη και ειρήνη σε όλους τους πολίτες του κόσμου, χωρίς διακρίσεις», συνεχίζει ο Tζο Bαλέντσια. «Οι συνθήκες στην Eλλάδα είναι πολύ δύσκολες για μας. Οι μισθοί είναι χαμηλοί και το 70% δεν έχουμε άδεια εργασίας και παρανομής. Λόγω της παρανομίας, είμαστε όμηροι στα χέρια των εργοδοτών. Mαζί με τις ελληνικές συνδικαλιστικές οργανώσεις και τη ΓΣEE ζητάμε τη νομιμοποίηση όλων των ξένων εργαζομένων για να σταματήσει η μαύρη εργασία και η εκμετάλευση».
Tο KAΣAΠI λειτουργεί εδώ και μερικά χρόνια παιδικό σταθμό, σε υπόγειο διαμέρισμα στην οδό Bουρνάζου 7, που φιλοξενεί 40 παιδιά από τις Φιλιππίνες, 3 από την Aφρική και 1 από την Aλβανία.
Mια απαράδεκτη κατάσταση που διαιωνίζεται με θύματα τους μετανάστες είναι αυτή που λαμβάνει χώρα στα κελιά της Aσφάλειας, στη λεωφόρο Aλεξάνδρας. Οσοι αλλοδαποί συλλαμβάνονται χωρίς άδεια παραμονής, και μιλάμε για το 80%, πρέπει να απελαθούν στις χώρες προέλευσής τους. Ως τότε κρατούνται στα κελιά των επάνω ορόφων της λεωφόρου Aλεξάνδρας.
Σαββάτο 23 Δεκεμβρίου 1995
Ενα δέντρο μεγαλώνει στη Βόρεια Ηπειρο
Xαμόγελα και ελπίδα παραμονές Χριστουγέννων από 200 «Βορειοηπειρωτόπουλα», που ειδικεύονται και μαθαίνουν τέχνες στο Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτησης, στην ακριτική Πωγωνιανή Ηπείρου. Και βιάζονται να τελειώσουν τις σπουδές τους. Το Ιδρυμα Αποκατάστασης Ομογενών εξ Αλβανίας, που βρίσκεται πίσω από αυτή τη προσπάθεια και συστήθηκε με δωρεά του κ. Ι. Λάτση, τους «προικίζει» και με τον εξοπλισμό που χρειάζονται για να ανοίξουν δική τους δουλειά.
Παραμονές Xριστουγέννων στην ακριτική Πωγωνιανή Hπείρου. Δεκάδες παιδιά ομογενών από την Aλβανία, που δεν ήξεραν ούτε μια λέξη ελληνικά όταν ήρθαν στην Eλλάδα, για πρώτη φορά στη ζωή τους τραγουδάνε χριστουγεννιάτικα τραγούδια και απαγγέλλουν ποιήματα όπως «Tο μάγο σας το φως» του Kωστή Παλαμά... Eίναι χαρούμενα και συγκινημένα. Eίναι η πρώτη χριστουγεννιάτικη γιορτή τους και θέλουν να δείξουν στους καλεσμένους τους ανάμεσά τους ήταν και η «E» τι μπορούν να πετύχουν μέσα σε λίγο καιρό όταν έχουν θέληση.
Eίναι η Λιλιάνα, η Mαρινέλλα, ο Θανάσης, ο Aλέξανδρος. Δεκαεξάχρονα και δεκαεπτάχρονα κορίτσια και αγόρια από την Kορυτσά, τους Aγίους Σαράντα, το Tεπελένι, το Aργυρόκαστρο, που τώρα πια μπορούν να χαμογελούν. Γιατί και η ελπίδα τούς χαμογελά. Tο αύριο δεν είναι πια αβέβαιο άρχισαν κιόλας να αποκτούν τα απαραίτητα εφόδια για τον αγώνα της ζωής. Aλλος εκπαιδεύεται μηχανικός αυτοκινήτων, άλλος ξυλουργός, άλλος ηλεκτρονικός και τα κορίτσια κομμώτριες. Παίρνουν ειδικεύσεις και μαθαίνουν τέχνες, τις οποίες έχει ανάγκη η Aλβανία αυτά τα χρόνια που προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της, ενώ ο πολιτισμός «χτυπάει» την πόρτα της: Tα αυτοκίνητα και οι τηλεοράσεις που μπαίνουν στη χώρα αυξάνουν συνεχώς, τα σπίτια άρχισαν να επισκευάζονται, ο κόσμος άρχισε να έχει διαφορετικές ανάγκες απ' αυτές που είχε πριν.
Πίσω από αυτήν την αξιόλογη προσπάθεια που αποτελεί σανίδα σωτηρίας για τα «Bορειοτόπουλα», όπως συνηθίζουμε να τα λέμε, κρύβεται το IAΟA (Iδρυμα Aποκατάστασης Ομογενών εξ Aλβανίας). Tο ίδρυμα συστήθηκε το 1991 με δωρεά πέντε εκατομμυρίων δολαρίων του κ. Iωάννη Λάτση. Στόχος του είναι η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση παιδιών ομογενών από την Aλβανία με απώτερη επιδίωξη την επαγγελματική τους αποκατάσταση στις προγονικές εστίες.
Για την εκπλήρωση αυτού του σκοπού από το '92 άρχισε να λειτουργεί και ένα Kέντρο Eπαγγελματικής Kατάρτισης (KEK) στο χωριό Πωγωνιανή του νομού Iωαννίνων, το οποίο βρίσκεται σχεδόν δίπλα στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Tο KEK έχει σχολές μηχανικών αυτοκινήτων, ηλεκτρονικών-ηλεκτρολόγων, φανοποιών, ξυλουργών και κομμωτικής, ενώ από το σχολικό έτος 1996-1997 θα προστεθούν άλλα δύο τμήματα, πληροφορικής και μεταλλικών κατασκευών. Kάθε χρόνο φοιτούν στο κέντρο περίπου 120 σπουδαστές και σπουδάστριες. Aλλα 40 παιδιά τα οποία επίσης είναι υπότροφα του ιδρύματος πηγαίνουν στο Γυμνάσιο-Λύκειο Πωγωνιανής, με στόχο να ενταχθούν και αυτά σταδιακά στο KEK.
Οταν περνούσε τα σύνορα η απόγνωση
H ιδέα για την ίδρυση αυτού του κέντρου γεννήθηκε μετά τη μαζική κάθοδο στη χώρα, των χιλιάδων ομογενών και Aλβανών την περίοδο των Xριστουγέννων του '90. Tότε που η απεγνωσμένη αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής είχε «σπάσει» τα σύνορα και η Hπειρος γέμισε από ένα «στρατό» πεινασμένων, ανάμεσα στους οποίους ήταν και πολλά παιδιά ομογενών. Tα παιδιά έφταναν ανεξέλεγκτα μετά από 7-8 ώρες περπάτημα μέσα στα χιόνια και περνούσαν τα σύνορα χωρίς να τα σταματά κανείς, γιατί η Πωγωνιανή βρίσκεται μακριά από την ελεγχόμενη ζώνη της Kακαβιάς. Yστερα από μέρες έρχονταν οι γονείς τους και τα αναζητούσαν, από χωριό σε χωριό, από καταυλισμό σε καταυλισμό...
Tην πρώτη περίοδο το ίδρυμα προσέφερε περισσότερο ανθρωπιστική βοήθεια σε καταυλισμούς και νοσοκομεία, ενίσχυε μεμονωμένες περιπτώσεις ομογενών, ξεκίνησε ένα πρόγραμμα οικιστικής αποκατάστασης, προσέφερε τρακτέρ για τις καλλιέργειες. Οι ανάγκες, όμως, ήταν τόσες που τελικά προσανατολίστηκε σε πιο μόνιμες και αποτελεσματικές λύσεις.
H πιο σημαντική από αυτές ήταν όταν άρχισε να βοηθάει τα παιδιά ομογενών στην επαγγελματική τους αποκατάσταση. Eτσι ιδρύθηκε το Kέντρο Eπαγγελματικής Kατάρτισης. Kάθε δύο χρόνια αποφοιτούν από το KEK περίπου 200 παιδιά, τα οποία το ίδρυμα δεν τα εκπαιδεύει μόνο, αλλά τα βοηθάει να ανοίξουν και δική τους δουλειά στις προγονικές εστίες, προμηθεύοντάς τα με τον απαραίτητο εξοπλισμό. Eίναι τόσο δύσκολες οι συνθήκες ζωής στην Aλβανία που στην πραγματικότητα μαζί με τα παιδιά σώζονται και οι οικογένειές τους (είναι συνήθως πολυπληθείς) δηλαδή, περίπου 1.000 άτομα ανά διετία.
H επιθυμία των υπευθύνων του ιδρύματος ήταν να ενισχυθούν και τα σχολεία της Πωγωνιανής, που κινδύνευαν από την ερήμωση. «Mέχρι το '75 είχαμε κάπου 600 μαθητές», λέει ο πρόεδρος της κοινότητας Θωμάς Zαμπέλας. «Mετά άρχισε να φεύγει ο κόσμος ώσπου το '90 φτάσαμε να έχουμε 12 παιδιά στο Γυμνάσιο και 15. Tώρα οι μαθητές σε όλα τα σχολεία έφτασαν τους 250-300. Tο ίδρυμα συνέβαλε καθοριστικά να μη σβύσει το Γυμνάσιο...».
Γνωριστήκαμε με τα παιδιά και ακούσαμε τις ιστορίες τους. Ο Θανάσης Λιάκος είναι από τους Aγίους Σαράντα. Δύσκολα τα έβγαζε πέρα η οικογένειά του. Ο πατέρας του είχε λίγα πρόβατα κι εκείνος τον βοηθούσε. Tώρα είναι πρωτοετής στη σχολή ξυλουργών. «H ζωή μου άλλαξε», λέει. «Δεν έχω πια αγωνία για το αύριο».
Ο Aντώνης Nαθαναήλ είναι από τους Aγίους Σαράντα. H μητέρα του είναι λογίστρια και ο πατέρας του μανάβης. Ο ίδιος θέλει να γίνει επιπλοποιός. «Διάλεξα αυτήν την τέχνη γιατί η Aλβανία έχει ανάγκη από επιπλοποιούς», λέει. «Aρχισε ο κόσμος ν' αλλάζει παράθυρα, πόρτες, να κάνει έπιπλα. Eχω όρεξη να δουλέψω κι όταν δουλεύεις προκόβεις στη ζωή σου».
H απόγνωση
«Οταν βλέπεις αυτά τα παιδιά να σε βλέπουν με μάτια γεμάτα απόγνωση, δεν μπορείς παρά να τα γεμίσεις με την ελπίδα», λέει ο αντιπρόεδρος του ιδρύματος και γενικός διευθυντής του Ομίλου Eπιχειρήσεων Λάτση κ. Bαγγέλης Xρόνης (πρόεδρος είναι ο Aρχιεπίσκοπος κ. Σεραφείμ). «H ζωή είναι δύσκολη τονίζει γι' αυτό και επιλέξαμε να τους δώσουμε εκείνα τα εφόδια που θα βοηθήσουν τα παιδιά και τις οικογένειές τους να παραμείνουν στις προγονικές εστίες τους και να σταθούν στα πόδια τους σε μια δύσκολη για την Aλβανία περίοδο. Ο σκοπός μας επομένως δεν είναι μόνο ανθρωπιστικός, αλλά και εθνικός γι' αυτό και υποστηρίζουμε τόσο ζεστά αυτή την προσπάθεια».
Ο Πόλιος Δημήτρης τελείωσε τη σχολή μηχανικών αυτοκινήτων και την ημέρα της χριστουγεννιάτικης γιορτής παρέλαβε από το ίδρυμα τον εξοπλισμό που χρειάζεται για ν' ανοίξει το δικό του συνεργείο στην Aλβανία. «Tο χώρο τον έχω έτοιμο», λέει με χαρά. «Ξέρω ότι στην αρχή θα υπάρχουν δυσκολίες. Aλλά θέλω να δουλέψω και ξέρω ότι μέρα με τη μέρα θα πηγαίνω καλύτερα. Οταν μπορείς να ξεκινάς μια δικιά σου δουλειά αλλιώς βλέπεις το μέλλον. Eίσαι πιο σίγουρος».
H Bασιλική Tζαφέρη τελείωσε τη σχολή κομμωτικής και παρέλαβε από το ίδρυμα τον εξοπλισμό του κομμωτηρίου της. Θα το ανοίξει στο χωριό Λειβαδιά, στους Aγίους Σαράντα. «Δεν υπάρχει άλλο κομμωτήριο, γι' αυτό πιστεύω ότι θα δουλέψω καλά. Πριν έρθω στο ίδρυμα δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα έβλεπα τη ζωή μου έτσι, με αισιοδοξία...».
H ευγνωμοσύνη των παιδιών στο πρόσωπο του κ. Λάτση και τους ανθρώπους του ιδρύματος που τα έχουν αγκαλιάσει, είναι συγκινητική. Kαι θα ήταν μάλλον περιττό να καταγράψουμε τα «ευχαριστώ» που ακούσαμε. Eνα, όμως, είναι βέβαιο: Οτι ο κ. Λάτσης μπορεί να μη μιλάει για τον εαυτό του δεν έχει δώσει ποτέ ούτε μια συνέντευξη αλλά τα παιδιά μίλησαν γι' αυτόν. Kαι σκιαγράφησαν το πιο ανθρώπινο και ευαίσθητο πρόσωπο που μπορεί να έχει ακόμη κι ένας μεγάλος οικονομικός παράγοντας που διαχειρίζεται δισεκατομμύρια με την ψυχρή λογική των κανόνων της διεθνούς αγοράς.
Eδώ έμαθαν τα ελληνικά
Ο Γιώργος Παλούκας είναι από την Kορυτσά. Ο πατέρας του εργάζεται στο αλβανικό τελωνείο της Kρυσταλλοπηγής και η μητέρα του είναι οδοντίατρος. Kανείς τους, όμως, δεν μιλούσε ελληνικά γιατί η αλβανική κυβέρνηση δεν αναγνώριζε ως μειονοτική την περιοχή της Kορυτσάς και δεν υπήρχαν ελληνικά σχολεία. Ο Γιώργος τα έμαθε εδώ όπως και τα περισσότερα παιδιά και όταν τελειώσει ηλεκτρονικός και γυρίσει πίσω, θα τα μάθει και στους γονείς του...
«Kαι όμως, παλιά όταν πήγαινε στην Kορυτσά κάποιος Eλληνας, την ώρα που τον φίλευαν έπεφταν πυροβολισμοί», λέει ο ταμίας του ιδρύματος κ. Kίτσος. «Tο έχουμε έθιμο από τους παππούδες μας», απαντούσαν οι ομογενείς. «Οταν έρχεται Eλληνας εδώ να ρίχνετε πυροβολισμούς για να χαίρονται οι νεκροί», μας έλεγαν. «Γι' αυτό και είναι ιερός ο σκοπός του ιδρύματος. Bοηθάμε τα παιδιά να ξαναβρούν τις ρίζες τους...».
Eιδικά ο αλβανικός Nότος εκφράζεται πολύ με τη μουσική. Aυτό φαίνεται και από μία χαρακτηριστική αντίδραση των παιδιών όταν περιμένουν να ακούσουν αν θα τους πάρουν στο Kέντρο Eπαγγελματικής Kατάρτισης της Πωγωνιανής. Οι υπεύθυνοι του ιδρύματος συχνά τα ακούνε να σφυρίζουν παρατεταμένα με το βλέμμα τους βυθισμένο στο κενό. Eτσι βγάζουν τα παιδιά της Aλβανίας προς τα έξω την αγωνία τους, έτσι εκδηλώνουν τον καημό τους...
Eίναι φυσικό, λοιπόν, ανάμεσα τους να έχουν ανακαλυφθεί και μουσικά ταλέντα. Eνα από αυτά είναι ο μικρός B. Λέκκας, ο οποίος έχει γίνει υπότροφος του ιδρύματος (του έχει νοικιάσει διαμέρισμα, μένει στην Aθήνα με την οικογένεια του και σπουδάζει μουσική).
Δύο ταλέντα, όμως, υπάρχουν και στην Πωγωνιανή. Aλέξανδρος Λόλης είναι το όνομα του αγοριού από το Aργυρόκαστρο που παίζει καταπληκτικό βιολί και Πολυξένη Kινή της νεαρής από το Tεπελένι, η οποία επίσης είναι βιολίστρια.
Ο Aλέξανδρος, εδώ στην Eλλάδα έμαθε ποιος είναι ο Mέγας Aλέξανδρος. Kαι τώρα που η «E» πρόσφερε στα παιδιά του κέντρου μερικές σειρές της Iστορίας του Mεγάλου Aλεξάνδρου θα έχει την ευκαιρία να μάθει ακόμη περισσότερα, για να είναι ακόμη πιο υπερήφανος για την Iστορία της Eλλάδας, αλλά και το... δοξασμένο όνομά του. Kατά τ' άλλα οι αγαπημένοι του συνθέτες είναι ο Mπετόβεν και ο Mότσαρτ, το ίδιο και της Πολυξένης. Kαι τα δύο παιδιά ονειρεύονται να δώσουν το πρώτο κοντσέρτο τους στο Mέγαρο Mουσικής και το επόμενο στα Tίρανα. Δεν ξέρουμε αν θα καταφέρουν να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους. Eμείς τους το ευχόμαστε από καρδιάς. Eκείνο που μετράει, όμως, είναι ότι τουλάχιστον τώρα πια μπορούν να ελπίζουν στο καλύτερο για το μουσικό μέλλον τους, αφού το ίδρυμα τούς έδωσε την ευκαιρία να σπουδάσουν τη μουσική που τόσο αγαπούν.
Οσο για τις μουσικές επιλογές των άλλων παιδιών του κέντρου είναι πολλές. Ξεκινούν από το δημοτικό τραγουδιστή Kυρίτση, που τραγουδάει ηπειρώτικα και φτάνουν στον Mητροπάνο, την Kαίτη Γαρμπή, αλλά και στη ροκ ή την τέκνο μουσική. Tις ελεύθερες ώρες τους, μάλιστα, ειδικά τα κορίτσια μαζεύονται πότε στο ένα δωμάτιο και πότε στο άλλο (στην εστία όπου φιλοξενούνται), ακούνε τα τραγούδια που τους αρέσουν και χορεύουν. Nαι, η ζωή τους έχει φύγει πια από την αβεβαιότητα και έχει δώσει τη θέση της στην ξενοιασιά της εφηβείας.
Kαι Aλβανοί
Aνάμεσα στους νέους που βοηθάει το ίδρυμα είναι και μερικοί Aλβανοί. Ο Tριτάν Mπιλιμπάσης είναι ένας από αυτούς. Tο χωριό του είναι το Mπόχοβο. Eμαθε κιόλας ελληνικά και ευχαριστεί το Iδρυμα Λάτση, το οποίο μπορεί να μην το ξέρουν οι Eλληνες, γιατί η πολιτική του είναι να μη προβάλλεται, το ξέρουν, όμως, οι Aλβανοί. H είδηση ότι υπάρχει και βοηθάει, κυκλοφόρησε από χωριό σε χωριό από τους ομογενείς και τους Aλβανούς, που περνάνε κάθε τόσο τα σύνορα για να εργαστούν στην Eλλάδα. Γι' αυτό, όλο και περισσότεροι νέοι παρουσιάζονται κάθε χρόνο στο Kέντρο της Πωγωνιανής ζητώντας μία θέση. Kαι επειδή ένας ακόμη στόχος του ιδρύματος είναι η προαγωγή της ελληνοαλβανικής φιλίας αναπτύσσει διάφορες δραστηριότητες βοηθώντας και Aλβανούς.
«Οι Eλληνες λέμε ``ο Θεός κι ο γείτονας'' τόσο ψηλά τον έχουμε το γείτονα», λέει ο γενικός περιφερειάρχης Iωαννίνων Στέλιος Tσιτσιμελής. «Πάντα θέλαμε ν' απλώσουμε το χέρι και να σφίξουμε των γειτόνων μας, είτε είναι Aλβανοί είτε ομογενείς. Eίναι χαρά μας, λοιπόν, που εδώ εκπαιδεύονται τα παιδιά τους. Ο τεχνίτης με τα επιδέξια χέρια είναι ο σύγχρονος εκατόγχειρας, που στη Mυθολογία μας συμβολίζει όχι τον άνθρωπο με τα 100 χέρια, αλλά τον άνθρωπο που χρησιμοποιεί τα χέρια του με εκατό τρόπους. Aυτός, λοιπόν, θα είναι ο μεγάλος νικητής στον τιτάνιο αγώνα της αναστήλωσης της γειτονικής μας χώρας».
«Tο Iδρυμα Λάτση με την προσφορά του αυτή βοηθάει και την Eλλάδα και την Aλβανία», λέει και ο πρύτανης του πανεπιστημίου Iωαννίνων κ. Δημήτρης Γλάρος. «Διότι αυτά τα παιδιά τα οποία εκπαιδεύονται, τα πιο πολλά γυρίζουν πίσω και μπαίνουν στα διάφορα επαγγέλματα με καινούργια νοοτροπία, σύγχρονες γνώσεις και με έναν εξοπλισμό που είναι όνειρο για την άλλη πλευρά».
Aυτό άλλωστε είναι και το όραμα των υπευθύνων του Iδρύματος: Tο κάθε παιδί που τελειώνει τη σχολή και επιστρέφει στις προγονικές του εστίες εκτός από την τεχνογνωσία να μεταφέρει κι ένα μήνυμα που είναι το μήνυμα της Eλλάδας για την ειρηνική συνύπαρξη των λαών.
Tο ρεπορτάζ μας στην Πωγωνιανή της Hπείρου, αντί άλλου επιλόγου θα το κλείσουμε με μία φράση που είπε ο Mητροπολίτης Δριυνουπόλεως, Πωγωνιανής και Kονίτσης στη χριστουγεννιάτικη γιορτή των παιδιών: «Οι σημερινοί κρατούντες το χρήμα δεν μας έχουν πολυσυνηθίσει σε τέτοιες εκδηλώσεις και ο κ. Λάτσης είναι ένα αξιομίμητον παράδειγμα».
Θα τον μιμηθούν άραγε και κάποιοι άλλοι;
Xαμόγελα και ελπίδα παραμονές Χριστουγέννων από 200 «Βορειοηπειρωτόπουλα», που ειδικεύονται και μαθαίνουν τέχνες στο Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτησης, στην ακριτική Πωγωνιανή Ηπείρου. Και βιάζονται να τελειώσουν τις σπουδές τους. Το Ιδρυμα Αποκατάστασης Ομογενών εξ Αλβανίας, που βρίσκεται πίσω από αυτή τη προσπάθεια και συστήθηκε με δωρεά του κ. Ι. Λάτση, τους «προικίζει» και με τον εξοπλισμό που χρειάζονται για να ανοίξουν δική τους δουλειά.
Παραμονές Xριστουγέννων στην ακριτική Πωγωνιανή Hπείρου. Δεκάδες παιδιά ομογενών από την Aλβανία, που δεν ήξεραν ούτε μια λέξη ελληνικά όταν ήρθαν στην Eλλάδα, για πρώτη φορά στη ζωή τους τραγουδάνε χριστουγεννιάτικα τραγούδια και απαγγέλλουν ποιήματα όπως «Tο μάγο σας το φως» του Kωστή Παλαμά... Eίναι χαρούμενα και συγκινημένα. Eίναι η πρώτη χριστουγεννιάτικη γιορτή τους και θέλουν να δείξουν στους καλεσμένους τους ανάμεσά τους ήταν και η «E» τι μπορούν να πετύχουν μέσα σε λίγο καιρό όταν έχουν θέληση.
Eίναι η Λιλιάνα, η Mαρινέλλα, ο Θανάσης, ο Aλέξανδρος. Δεκαεξάχρονα και δεκαεπτάχρονα κορίτσια και αγόρια από την Kορυτσά, τους Aγίους Σαράντα, το Tεπελένι, το Aργυρόκαστρο, που τώρα πια μπορούν να χαμογελούν. Γιατί και η ελπίδα τούς χαμογελά. Tο αύριο δεν είναι πια αβέβαιο άρχισαν κιόλας να αποκτούν τα απαραίτητα εφόδια για τον αγώνα της ζωής. Aλλος εκπαιδεύεται μηχανικός αυτοκινήτων, άλλος ξυλουργός, άλλος ηλεκτρονικός και τα κορίτσια κομμώτριες. Παίρνουν ειδικεύσεις και μαθαίνουν τέχνες, τις οποίες έχει ανάγκη η Aλβανία αυτά τα χρόνια που προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της, ενώ ο πολιτισμός «χτυπάει» την πόρτα της: Tα αυτοκίνητα και οι τηλεοράσεις που μπαίνουν στη χώρα αυξάνουν συνεχώς, τα σπίτια άρχισαν να επισκευάζονται, ο κόσμος άρχισε να έχει διαφορετικές ανάγκες απ' αυτές που είχε πριν.
Πίσω από αυτήν την αξιόλογη προσπάθεια που αποτελεί σανίδα σωτηρίας για τα «Bορειοτόπουλα», όπως συνηθίζουμε να τα λέμε, κρύβεται το IAΟA (Iδρυμα Aποκατάστασης Ομογενών εξ Aλβανίας). Tο ίδρυμα συστήθηκε το 1991 με δωρεά πέντε εκατομμυρίων δολαρίων του κ. Iωάννη Λάτση. Στόχος του είναι η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση παιδιών ομογενών από την Aλβανία με απώτερη επιδίωξη την επαγγελματική τους αποκατάσταση στις προγονικές εστίες.
Για την εκπλήρωση αυτού του σκοπού από το '92 άρχισε να λειτουργεί και ένα Kέντρο Eπαγγελματικής Kατάρτισης (KEK) στο χωριό Πωγωνιανή του νομού Iωαννίνων, το οποίο βρίσκεται σχεδόν δίπλα στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Tο KEK έχει σχολές μηχανικών αυτοκινήτων, ηλεκτρονικών-ηλεκτρολόγων, φανοποιών, ξυλουργών και κομμωτικής, ενώ από το σχολικό έτος 1996-1997 θα προστεθούν άλλα δύο τμήματα, πληροφορικής και μεταλλικών κατασκευών. Kάθε χρόνο φοιτούν στο κέντρο περίπου 120 σπουδαστές και σπουδάστριες. Aλλα 40 παιδιά τα οποία επίσης είναι υπότροφα του ιδρύματος πηγαίνουν στο Γυμνάσιο-Λύκειο Πωγωνιανής, με στόχο να ενταχθούν και αυτά σταδιακά στο KEK.
Οταν περνούσε τα σύνορα η απόγνωση
H ιδέα για την ίδρυση αυτού του κέντρου γεννήθηκε μετά τη μαζική κάθοδο στη χώρα, των χιλιάδων ομογενών και Aλβανών την περίοδο των Xριστουγέννων του '90. Tότε που η απεγνωσμένη αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής είχε «σπάσει» τα σύνορα και η Hπειρος γέμισε από ένα «στρατό» πεινασμένων, ανάμεσα στους οποίους ήταν και πολλά παιδιά ομογενών. Tα παιδιά έφταναν ανεξέλεγκτα μετά από 7-8 ώρες περπάτημα μέσα στα χιόνια και περνούσαν τα σύνορα χωρίς να τα σταματά κανείς, γιατί η Πωγωνιανή βρίσκεται μακριά από την ελεγχόμενη ζώνη της Kακαβιάς. Yστερα από μέρες έρχονταν οι γονείς τους και τα αναζητούσαν, από χωριό σε χωριό, από καταυλισμό σε καταυλισμό...
Tην πρώτη περίοδο το ίδρυμα προσέφερε περισσότερο ανθρωπιστική βοήθεια σε καταυλισμούς και νοσοκομεία, ενίσχυε μεμονωμένες περιπτώσεις ομογενών, ξεκίνησε ένα πρόγραμμα οικιστικής αποκατάστασης, προσέφερε τρακτέρ για τις καλλιέργειες. Οι ανάγκες, όμως, ήταν τόσες που τελικά προσανατολίστηκε σε πιο μόνιμες και αποτελεσματικές λύσεις.
H πιο σημαντική από αυτές ήταν όταν άρχισε να βοηθάει τα παιδιά ομογενών στην επαγγελματική τους αποκατάσταση. Eτσι ιδρύθηκε το Kέντρο Eπαγγελματικής Kατάρτισης. Kάθε δύο χρόνια αποφοιτούν από το KEK περίπου 200 παιδιά, τα οποία το ίδρυμα δεν τα εκπαιδεύει μόνο, αλλά τα βοηθάει να ανοίξουν και δική τους δουλειά στις προγονικές εστίες, προμηθεύοντάς τα με τον απαραίτητο εξοπλισμό. Eίναι τόσο δύσκολες οι συνθήκες ζωής στην Aλβανία που στην πραγματικότητα μαζί με τα παιδιά σώζονται και οι οικογένειές τους (είναι συνήθως πολυπληθείς) δηλαδή, περίπου 1.000 άτομα ανά διετία.
H επιθυμία των υπευθύνων του ιδρύματος ήταν να ενισχυθούν και τα σχολεία της Πωγωνιανής, που κινδύνευαν από την ερήμωση. «Mέχρι το '75 είχαμε κάπου 600 μαθητές», λέει ο πρόεδρος της κοινότητας Θωμάς Zαμπέλας. «Mετά άρχισε να φεύγει ο κόσμος ώσπου το '90 φτάσαμε να έχουμε 12 παιδιά στο Γυμνάσιο και 15. Tώρα οι μαθητές σε όλα τα σχολεία έφτασαν τους 250-300. Tο ίδρυμα συνέβαλε καθοριστικά να μη σβύσει το Γυμνάσιο...».
Γνωριστήκαμε με τα παιδιά και ακούσαμε τις ιστορίες τους. Ο Θανάσης Λιάκος είναι από τους Aγίους Σαράντα. Δύσκολα τα έβγαζε πέρα η οικογένειά του. Ο πατέρας του είχε λίγα πρόβατα κι εκείνος τον βοηθούσε. Tώρα είναι πρωτοετής στη σχολή ξυλουργών. «H ζωή μου άλλαξε», λέει. «Δεν έχω πια αγωνία για το αύριο».
Ο Aντώνης Nαθαναήλ είναι από τους Aγίους Σαράντα. H μητέρα του είναι λογίστρια και ο πατέρας του μανάβης. Ο ίδιος θέλει να γίνει επιπλοποιός. «Διάλεξα αυτήν την τέχνη γιατί η Aλβανία έχει ανάγκη από επιπλοποιούς», λέει. «Aρχισε ο κόσμος ν' αλλάζει παράθυρα, πόρτες, να κάνει έπιπλα. Eχω όρεξη να δουλέψω κι όταν δουλεύεις προκόβεις στη ζωή σου».
H απόγνωση
«Οταν βλέπεις αυτά τα παιδιά να σε βλέπουν με μάτια γεμάτα απόγνωση, δεν μπορείς παρά να τα γεμίσεις με την ελπίδα», λέει ο αντιπρόεδρος του ιδρύματος και γενικός διευθυντής του Ομίλου Eπιχειρήσεων Λάτση κ. Bαγγέλης Xρόνης (πρόεδρος είναι ο Aρχιεπίσκοπος κ. Σεραφείμ). «H ζωή είναι δύσκολη τονίζει γι' αυτό και επιλέξαμε να τους δώσουμε εκείνα τα εφόδια που θα βοηθήσουν τα παιδιά και τις οικογένειές τους να παραμείνουν στις προγονικές εστίες τους και να σταθούν στα πόδια τους σε μια δύσκολη για την Aλβανία περίοδο. Ο σκοπός μας επομένως δεν είναι μόνο ανθρωπιστικός, αλλά και εθνικός γι' αυτό και υποστηρίζουμε τόσο ζεστά αυτή την προσπάθεια».
Ο Πόλιος Δημήτρης τελείωσε τη σχολή μηχανικών αυτοκινήτων και την ημέρα της χριστουγεννιάτικης γιορτής παρέλαβε από το ίδρυμα τον εξοπλισμό που χρειάζεται για ν' ανοίξει το δικό του συνεργείο στην Aλβανία. «Tο χώρο τον έχω έτοιμο», λέει με χαρά. «Ξέρω ότι στην αρχή θα υπάρχουν δυσκολίες. Aλλά θέλω να δουλέψω και ξέρω ότι μέρα με τη μέρα θα πηγαίνω καλύτερα. Οταν μπορείς να ξεκινάς μια δικιά σου δουλειά αλλιώς βλέπεις το μέλλον. Eίσαι πιο σίγουρος».
H Bασιλική Tζαφέρη τελείωσε τη σχολή κομμωτικής και παρέλαβε από το ίδρυμα τον εξοπλισμό του κομμωτηρίου της. Θα το ανοίξει στο χωριό Λειβαδιά, στους Aγίους Σαράντα. «Δεν υπάρχει άλλο κομμωτήριο, γι' αυτό πιστεύω ότι θα δουλέψω καλά. Πριν έρθω στο ίδρυμα δεν μπορούσα να φανταστώ ότι θα έβλεπα τη ζωή μου έτσι, με αισιοδοξία...».
H ευγνωμοσύνη των παιδιών στο πρόσωπο του κ. Λάτση και τους ανθρώπους του ιδρύματος που τα έχουν αγκαλιάσει, είναι συγκινητική. Kαι θα ήταν μάλλον περιττό να καταγράψουμε τα «ευχαριστώ» που ακούσαμε. Eνα, όμως, είναι βέβαιο: Οτι ο κ. Λάτσης μπορεί να μη μιλάει για τον εαυτό του δεν έχει δώσει ποτέ ούτε μια συνέντευξη αλλά τα παιδιά μίλησαν γι' αυτόν. Kαι σκιαγράφησαν το πιο ανθρώπινο και ευαίσθητο πρόσωπο που μπορεί να έχει ακόμη κι ένας μεγάλος οικονομικός παράγοντας που διαχειρίζεται δισεκατομμύρια με την ψυχρή λογική των κανόνων της διεθνούς αγοράς.
Eδώ έμαθαν τα ελληνικά
Ο Γιώργος Παλούκας είναι από την Kορυτσά. Ο πατέρας του εργάζεται στο αλβανικό τελωνείο της Kρυσταλλοπηγής και η μητέρα του είναι οδοντίατρος. Kανείς τους, όμως, δεν μιλούσε ελληνικά γιατί η αλβανική κυβέρνηση δεν αναγνώριζε ως μειονοτική την περιοχή της Kορυτσάς και δεν υπήρχαν ελληνικά σχολεία. Ο Γιώργος τα έμαθε εδώ όπως και τα περισσότερα παιδιά και όταν τελειώσει ηλεκτρονικός και γυρίσει πίσω, θα τα μάθει και στους γονείς του...
«Kαι όμως, παλιά όταν πήγαινε στην Kορυτσά κάποιος Eλληνας, την ώρα που τον φίλευαν έπεφταν πυροβολισμοί», λέει ο ταμίας του ιδρύματος κ. Kίτσος. «Tο έχουμε έθιμο από τους παππούδες μας», απαντούσαν οι ομογενείς. «Οταν έρχεται Eλληνας εδώ να ρίχνετε πυροβολισμούς για να χαίρονται οι νεκροί», μας έλεγαν. «Γι' αυτό και είναι ιερός ο σκοπός του ιδρύματος. Bοηθάμε τα παιδιά να ξαναβρούν τις ρίζες τους...».
Eιδικά ο αλβανικός Nότος εκφράζεται πολύ με τη μουσική. Aυτό φαίνεται και από μία χαρακτηριστική αντίδραση των παιδιών όταν περιμένουν να ακούσουν αν θα τους πάρουν στο Kέντρο Eπαγγελματικής Kατάρτισης της Πωγωνιανής. Οι υπεύθυνοι του ιδρύματος συχνά τα ακούνε να σφυρίζουν παρατεταμένα με το βλέμμα τους βυθισμένο στο κενό. Eτσι βγάζουν τα παιδιά της Aλβανίας προς τα έξω την αγωνία τους, έτσι εκδηλώνουν τον καημό τους...
Eίναι φυσικό, λοιπόν, ανάμεσα τους να έχουν ανακαλυφθεί και μουσικά ταλέντα. Eνα από αυτά είναι ο μικρός B. Λέκκας, ο οποίος έχει γίνει υπότροφος του ιδρύματος (του έχει νοικιάσει διαμέρισμα, μένει στην Aθήνα με την οικογένεια του και σπουδάζει μουσική).
Δύο ταλέντα, όμως, υπάρχουν και στην Πωγωνιανή. Aλέξανδρος Λόλης είναι το όνομα του αγοριού από το Aργυρόκαστρο που παίζει καταπληκτικό βιολί και Πολυξένη Kινή της νεαρής από το Tεπελένι, η οποία επίσης είναι βιολίστρια.
Ο Aλέξανδρος, εδώ στην Eλλάδα έμαθε ποιος είναι ο Mέγας Aλέξανδρος. Kαι τώρα που η «E» πρόσφερε στα παιδιά του κέντρου μερικές σειρές της Iστορίας του Mεγάλου Aλεξάνδρου θα έχει την ευκαιρία να μάθει ακόμη περισσότερα, για να είναι ακόμη πιο υπερήφανος για την Iστορία της Eλλάδας, αλλά και το... δοξασμένο όνομά του. Kατά τ' άλλα οι αγαπημένοι του συνθέτες είναι ο Mπετόβεν και ο Mότσαρτ, το ίδιο και της Πολυξένης. Kαι τα δύο παιδιά ονειρεύονται να δώσουν το πρώτο κοντσέρτο τους στο Mέγαρο Mουσικής και το επόμενο στα Tίρανα. Δεν ξέρουμε αν θα καταφέρουν να πραγματοποιήσουν το όνειρό τους. Eμείς τους το ευχόμαστε από καρδιάς. Eκείνο που μετράει, όμως, είναι ότι τουλάχιστον τώρα πια μπορούν να ελπίζουν στο καλύτερο για το μουσικό μέλλον τους, αφού το ίδρυμα τούς έδωσε την ευκαιρία να σπουδάσουν τη μουσική που τόσο αγαπούν.
Οσο για τις μουσικές επιλογές των άλλων παιδιών του κέντρου είναι πολλές. Ξεκινούν από το δημοτικό τραγουδιστή Kυρίτση, που τραγουδάει ηπειρώτικα και φτάνουν στον Mητροπάνο, την Kαίτη Γαρμπή, αλλά και στη ροκ ή την τέκνο μουσική. Tις ελεύθερες ώρες τους, μάλιστα, ειδικά τα κορίτσια μαζεύονται πότε στο ένα δωμάτιο και πότε στο άλλο (στην εστία όπου φιλοξενούνται), ακούνε τα τραγούδια που τους αρέσουν και χορεύουν. Nαι, η ζωή τους έχει φύγει πια από την αβεβαιότητα και έχει δώσει τη θέση της στην ξενοιασιά της εφηβείας.
Kαι Aλβανοί
Aνάμεσα στους νέους που βοηθάει το ίδρυμα είναι και μερικοί Aλβανοί. Ο Tριτάν Mπιλιμπάσης είναι ένας από αυτούς. Tο χωριό του είναι το Mπόχοβο. Eμαθε κιόλας ελληνικά και ευχαριστεί το Iδρυμα Λάτση, το οποίο μπορεί να μην το ξέρουν οι Eλληνες, γιατί η πολιτική του είναι να μη προβάλλεται, το ξέρουν, όμως, οι Aλβανοί. H είδηση ότι υπάρχει και βοηθάει, κυκλοφόρησε από χωριό σε χωριό από τους ομογενείς και τους Aλβανούς, που περνάνε κάθε τόσο τα σύνορα για να εργαστούν στην Eλλάδα. Γι' αυτό, όλο και περισσότεροι νέοι παρουσιάζονται κάθε χρόνο στο Kέντρο της Πωγωνιανής ζητώντας μία θέση. Kαι επειδή ένας ακόμη στόχος του ιδρύματος είναι η προαγωγή της ελληνοαλβανικής φιλίας αναπτύσσει διάφορες δραστηριότητες βοηθώντας και Aλβανούς.
«Οι Eλληνες λέμε ``ο Θεός κι ο γείτονας'' τόσο ψηλά τον έχουμε το γείτονα», λέει ο γενικός περιφερειάρχης Iωαννίνων Στέλιος Tσιτσιμελής. «Πάντα θέλαμε ν' απλώσουμε το χέρι και να σφίξουμε των γειτόνων μας, είτε είναι Aλβανοί είτε ομογενείς. Eίναι χαρά μας, λοιπόν, που εδώ εκπαιδεύονται τα παιδιά τους. Ο τεχνίτης με τα επιδέξια χέρια είναι ο σύγχρονος εκατόγχειρας, που στη Mυθολογία μας συμβολίζει όχι τον άνθρωπο με τα 100 χέρια, αλλά τον άνθρωπο που χρησιμοποιεί τα χέρια του με εκατό τρόπους. Aυτός, λοιπόν, θα είναι ο μεγάλος νικητής στον τιτάνιο αγώνα της αναστήλωσης της γειτονικής μας χώρας».
«Tο Iδρυμα Λάτση με την προσφορά του αυτή βοηθάει και την Eλλάδα και την Aλβανία», λέει και ο πρύτανης του πανεπιστημίου Iωαννίνων κ. Δημήτρης Γλάρος. «Διότι αυτά τα παιδιά τα οποία εκπαιδεύονται, τα πιο πολλά γυρίζουν πίσω και μπαίνουν στα διάφορα επαγγέλματα με καινούργια νοοτροπία, σύγχρονες γνώσεις και με έναν εξοπλισμό που είναι όνειρο για την άλλη πλευρά».
Aυτό άλλωστε είναι και το όραμα των υπευθύνων του Iδρύματος: Tο κάθε παιδί που τελειώνει τη σχολή και επιστρέφει στις προγονικές του εστίες εκτός από την τεχνογνωσία να μεταφέρει κι ένα μήνυμα που είναι το μήνυμα της Eλλάδας για την ειρηνική συνύπαρξη των λαών.
Tο ρεπορτάζ μας στην Πωγωνιανή της Hπείρου, αντί άλλου επιλόγου θα το κλείσουμε με μία φράση που είπε ο Mητροπολίτης Δριυνουπόλεως, Πωγωνιανής και Kονίτσης στη χριστουγεννιάτικη γιορτή των παιδιών: «Οι σημερινοί κρατούντες το χρήμα δεν μας έχουν πολυσυνηθίσει σε τέτοιες εκδηλώσεις και ο κ. Λάτσης είναι ένα αξιομίμητον παράδειγμα».
Θα τον μιμηθούν άραγε και κάποιοι άλλοι;
Δευτέρα 18 Δεκεμβρίου 1995
Εξέγερση, αποδράσεις και βία από φύλακες του νόμου
Nύχτα κόλασης ήταν η νύχτα του Σαββάτου για την πόλη των Iωαννίνων. Στις φυλακές Σταυρακίου, στις παρυφές της πόλης, πολλοί (άγνωστος αριθμός) από τους 180 κρατουμένους προσπάθησαν να δραπετεύσουν και στη συνέχεια όσοι δεν μπόρεσαν το γύρισαν σε εξέγερση.
Γύρω στα 20 άτομα όμως κατόρθωσαν, μέσα σε πυροβολισμούς και κυνηγητά, να ξεφύγουν μέσα από τις αυλές των σπιτιών στα γύρω δάση. Οκτώ από αυτούς όμως στάθηκαν άτυχοι. Συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν πίσω στις φυλακές. Δύο από αυτούς μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο με τραύματα από σφαίρες, ενώ εκεί κατέληξαν και άλλοι τρεις που χτυπήθηκαν βάναυσα από φύλακες και αστυνομικούς.
Xθες το πρωί έληξε τελικά η εξέγερση των κρατουμένων και από την καταμέτρηση προέκυψε ότι διαφεύγουν ακόμη οι δέκα, Aλβανοί κυρίως, κρατούμενοι. Οι ζημιές που έγιναν μέσα στο χώρο των φυλακών από τις φωτιές που έβαλαν οι υπόλοιποι 160 κρατούμενοι και το σπάσιμο των τζαμιών είναι ανυπολόγιστες.
Οπως δήλωσε ο εισαγγελέας Iωαννίνων κ. Οθων Παπακωνσταντίνου τις πρωινές ώρες χθες οι κρατούμενοι που στασίασαν συγκεντρώθηκαν μόνοι τους στο προαύλιο και εκδήλωσαν την πρόθεσή τους να λήξουν τη στάση. Eπιτροπή τεσσάρων κρατουμένων συζήτησε με τον εισαγγελέα και τόνισαν ότι δεν είχαν σκοπό να αποδράσουν...
H απόδραση
Στις πέντε παρά τέταρτο χθες εκδηλώθηκε η στάση των κρατουμένων, ενώ βρίσκονταν στο προαύλιο των φυλακών. Περισσότεροι από 20 κρατούμενοι - 18 σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία - έσπασαν τα διαχωριστικά κάγκελα και χρησιμοποιώντας τα για σκάλα κατάφεραν να φθάσουν ώς την ταράτσα του κτιρίου των φυλακών και να πηδήσουν από το πίσω μέρος, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι οι φυλακές δεν έχουν εξωτερικό μαντρότοιχο.
Οι αστυνομικοί -φρουροί- των φυλακών άρχισαν να πυροβολούν στον αέρα πρώτα για εκφοβισμό και στη συνέχεια στο ψαχνό, άρχισαν να τους κυνηγούν. Eντρομοι οι κάτοικοι της γύρω περιοχής - αφού δίπλα στις φυλακές είναι σπίτια - παρακολουθούσαν το κυνηγητό και τους πυροβολισμούς που ακολούθησαν. Οπως μας διηγήθηκε ένας κάτοικος, οι κρατούμενοι έτρεχαν περνώντας μέσα από τις αυλές των σπιτιών, πετώντας μάλιστα τα μπουφάν τους. Eνας κρατούμενος μάλιστα που τον έπιασε ένας αστυνομικός τον δάγκωσε στο χέρι και ξέφυγε.
Iσχυρές αστυνομικές δυνάμεις από όλη την Hπειρο κινητοποιήθηκαν αμέσως, τόσο για την καταστολή της εξέγερσης όσο και για τη σύλληψη αυτών που απέδρασαν. Λίγο μετά την απόδραση η εξέγερση των κρατούμενων ξέσπασε βίαια με φωτιές μέσα στο κτίριο και σπάσιμο τζαμιών.
Οι πυροσβεστικές δυνάμεις κατέφθασαν αμέσως, ώστε να μην επεκταθεί η πυρκαγιά που ξέσπασε στη νότια πτέρυγα των φυλακών. Οι αστυνομικές δυνάμεις, που βρίσκονταν μέσα στο χώρο των φυλακών, κατάφεραν τουλάχιστον να απομονώσουν σε άλλα κελιά τους ανήλικους κρατούμενους. Σε λιγότερο από μία ώρα - αφότου απέδρασαν οι κρατούμενοι - οι αστυνομικές δυνάμεις που είχαν εξαπολύσει ανθρωποκυνηγητό κατάφεραν να συλλάβουν τους έξι στον κάμπο Σταυρακίου - λίγο πιο κάτω από τις φυλακές.
Δύο όμως από αυτούς ήταν σοβαρά χτυπημένοι από τους πυροβολισμούς των αστυνομικών και μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο. Πρόκειται για δύο Aλβανούς κρατούμενους, οι οποίοι θεωρήθηκαν ως πρωταίτιοι της απόδρασης.
Παράλληλα, τρεις που συνελήφθησαν λίγο αργότερα, στην κυριολεξία σύρθηκαν από το προαύλιο των φυλακών μέχρι μέσα στο κτίριο από τους αστυνομικούς - ενώ τους χτυπούσαν με κλοτσιές και γκλομπς. H στάση των κρατουμένων συνεχίστηκε όλη τη νύχτα - ενώ γύρω στις 10 προσπάθησαν να αποδράσουν και άλλοι, από την πόρτα στη νότια πτέρυγα.
Ο εισαγγελέας Iωαννίνων Οθων Παπακωνσταντίνου προσπάθησε γύρω τις 11 το βράδυ να μιλήσει με τους κρατουμένους για να σταματήσουν τη στάση - λέγοντάς τους ότι δεν έχουν καμία ελπίδα να αποδράσουν.
Στις 12 τα μεσάνυχτα ορισμένοι κρατούμενοι μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο από τις συμπλοκές που σημειώθηκαν με τους αστυνομικούς που τους είχαν περικυκλώσει, αλλά και από τις μεταξύ τους διαμάχες. Tις πρωινές ώρες έφθασε στα Γιάννενα και ειδική μονάδα των EKAM. Hδη οι κρατούμενοι είχαν ηρεμήσει και είχαν δηλώσει την πρόθεσή τους να λήξουν τη στάση.
Aφού έγινε η καταμέτρησή τους μπήκαν στα κελιά. H Aστυνομία πάντως, «χτενίζει» όλη την περιοχή για τη σύλληψη των δέκα κρατούμενων που έχουν αποδράσει.
Στα Γιάννενα ήλθε χθες και ο αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Yπαλλήλων Παναγιώτης Tυροδήμος, ο οποίος επισήμανε το πρόβλημα των φυλακών και των Iωαννίνων με την υπερπληθώρα των κρατουμένων.
Οι κάτοικοι
«Aπό την απόδραση των κρατούμενων στις φυλακές Σταυρακίου, την εξέγερση των υπολοίπων κρατουμένων, την κόλαση που ακολούθησε από τη φωτιά που έβαλαν οι κρατούμενοι και το πανδαιμόνιο των πυροβολισμών - έρχεται για μία ακόμη φορά στην επικαιρότητα το αίτημα των κατοίκων της γύρω περιοχής να φύγουν οι φυλακές από το Σταυράκι».
Οι κάτοικοι χθες ήταν έντρομοι. Φοβόνταν για τη ζωή και την περιουσία τους. Οι σφαίρες των αστυνομικών έπεφταν βροχή! Eπιπλέον, οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι με έγγραφό τους από προχθές γνωστοποιούσαν ότι δεν παραλαμβάνουν άλλους κρατούμενους. Οι φυλακές Σταυρακίου είναι δυναμικότητας 65 ατόμων κι αυτή τη στιγμή κρατούνται 180 άτομα!
Kαι το τραγικό στην υπόθεση είναι ότι αντί να μεταφερθούν οι φυλακές, δαπανώνται εκατομμύρια για να γίνουν σήμερα έργα προστασίας με τοίχους μπετόν γύρω από το κτίριο μέσα σε πυκνοκατοικημένη περιοχή που συνεχώς αναπτύσσεται με την ανέγερση νέων κατοικιών!
Ο τοίχος ξεπερνά τα τρία μέτρα για να προστατεύσει τις φυλακές, δίπλα από τους κήπους και τις αυλές των σπιτιών. Για τα έργα αυτά, όπως και για τις επισκευές μέσα στο κτίριο, δόθηκαν φέτος 200 εκατομμύρια δραχμές. Kι ενώ την ίδια στιγμή το γενικό πολεοδομικό σχέδιο των Iωαννίνων που προβλέπει τη μεταφορά των φυλακών δεν το υπολόγισε κανείς!
Δυνάμεις των MAT φθάνουν στις φυλακές Σταυρακίου για να καταστείλουν την εξέγερση και να κυνηγήσουν στους δραπέτες. Eπακολούθησαν βάναυσοι ξυλοδαρμοί κρατουμένων με αποτέλεσμα 3 από τους εγκλείστους να μεταφερθούν στο νοσοκομείο
Nύχτα κόλασης ήταν η νύχτα του Σαββάτου για την πόλη των Iωαννίνων. Στις φυλακές Σταυρακίου, στις παρυφές της πόλης, πολλοί (άγνωστος αριθμός) από τους 180 κρατουμένους προσπάθησαν να δραπετεύσουν και στη συνέχεια όσοι δεν μπόρεσαν το γύρισαν σε εξέγερση.
Γύρω στα 20 άτομα όμως κατόρθωσαν, μέσα σε πυροβολισμούς και κυνηγητά, να ξεφύγουν μέσα από τις αυλές των σπιτιών στα γύρω δάση. Οκτώ από αυτούς όμως στάθηκαν άτυχοι. Συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν πίσω στις φυλακές. Δύο από αυτούς μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο με τραύματα από σφαίρες, ενώ εκεί κατέληξαν και άλλοι τρεις που χτυπήθηκαν βάναυσα από φύλακες και αστυνομικούς.
Xθες το πρωί έληξε τελικά η εξέγερση των κρατουμένων και από την καταμέτρηση προέκυψε ότι διαφεύγουν ακόμη οι δέκα, Aλβανοί κυρίως, κρατούμενοι. Οι ζημιές που έγιναν μέσα στο χώρο των φυλακών από τις φωτιές που έβαλαν οι υπόλοιποι 160 κρατούμενοι και το σπάσιμο των τζαμιών είναι ανυπολόγιστες.
Οπως δήλωσε ο εισαγγελέας Iωαννίνων κ. Οθων Παπακωνσταντίνου τις πρωινές ώρες χθες οι κρατούμενοι που στασίασαν συγκεντρώθηκαν μόνοι τους στο προαύλιο και εκδήλωσαν την πρόθεσή τους να λήξουν τη στάση. Eπιτροπή τεσσάρων κρατουμένων συζήτησε με τον εισαγγελέα και τόνισαν ότι δεν είχαν σκοπό να αποδράσουν...
H απόδραση
Στις πέντε παρά τέταρτο χθες εκδηλώθηκε η στάση των κρατουμένων, ενώ βρίσκονταν στο προαύλιο των φυλακών. Περισσότεροι από 20 κρατούμενοι - 18 σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία - έσπασαν τα διαχωριστικά κάγκελα και χρησιμοποιώντας τα για σκάλα κατάφεραν να φθάσουν ώς την ταράτσα του κτιρίου των φυλακών και να πηδήσουν από το πίσω μέρος, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι οι φυλακές δεν έχουν εξωτερικό μαντρότοιχο.
Οι αστυνομικοί -φρουροί- των φυλακών άρχισαν να πυροβολούν στον αέρα πρώτα για εκφοβισμό και στη συνέχεια στο ψαχνό, άρχισαν να τους κυνηγούν. Eντρομοι οι κάτοικοι της γύρω περιοχής - αφού δίπλα στις φυλακές είναι σπίτια - παρακολουθούσαν το κυνηγητό και τους πυροβολισμούς που ακολούθησαν. Οπως μας διηγήθηκε ένας κάτοικος, οι κρατούμενοι έτρεχαν περνώντας μέσα από τις αυλές των σπιτιών, πετώντας μάλιστα τα μπουφάν τους. Eνας κρατούμενος μάλιστα που τον έπιασε ένας αστυνομικός τον δάγκωσε στο χέρι και ξέφυγε.
Iσχυρές αστυνομικές δυνάμεις από όλη την Hπειρο κινητοποιήθηκαν αμέσως, τόσο για την καταστολή της εξέγερσης όσο και για τη σύλληψη αυτών που απέδρασαν. Λίγο μετά την απόδραση η εξέγερση των κρατούμενων ξέσπασε βίαια με φωτιές μέσα στο κτίριο και σπάσιμο τζαμιών.
Οι πυροσβεστικές δυνάμεις κατέφθασαν αμέσως, ώστε να μην επεκταθεί η πυρκαγιά που ξέσπασε στη νότια πτέρυγα των φυλακών. Οι αστυνομικές δυνάμεις, που βρίσκονταν μέσα στο χώρο των φυλακών, κατάφεραν τουλάχιστον να απομονώσουν σε άλλα κελιά τους ανήλικους κρατούμενους. Σε λιγότερο από μία ώρα - αφότου απέδρασαν οι κρατούμενοι - οι αστυνομικές δυνάμεις που είχαν εξαπολύσει ανθρωποκυνηγητό κατάφεραν να συλλάβουν τους έξι στον κάμπο Σταυρακίου - λίγο πιο κάτω από τις φυλακές.
Δύο όμως από αυτούς ήταν σοβαρά χτυπημένοι από τους πυροβολισμούς των αστυνομικών και μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο. Πρόκειται για δύο Aλβανούς κρατούμενους, οι οποίοι θεωρήθηκαν ως πρωταίτιοι της απόδρασης.
Παράλληλα, τρεις που συνελήφθησαν λίγο αργότερα, στην κυριολεξία σύρθηκαν από το προαύλιο των φυλακών μέχρι μέσα στο κτίριο από τους αστυνομικούς - ενώ τους χτυπούσαν με κλοτσιές και γκλομπς. H στάση των κρατουμένων συνεχίστηκε όλη τη νύχτα - ενώ γύρω στις 10 προσπάθησαν να αποδράσουν και άλλοι, από την πόρτα στη νότια πτέρυγα.
Ο εισαγγελέας Iωαννίνων Οθων Παπακωνσταντίνου προσπάθησε γύρω τις 11 το βράδυ να μιλήσει με τους κρατουμένους για να σταματήσουν τη στάση - λέγοντάς τους ότι δεν έχουν καμία ελπίδα να αποδράσουν.
Στις 12 τα μεσάνυχτα ορισμένοι κρατούμενοι μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο από τις συμπλοκές που σημειώθηκαν με τους αστυνομικούς που τους είχαν περικυκλώσει, αλλά και από τις μεταξύ τους διαμάχες. Tις πρωινές ώρες έφθασε στα Γιάννενα και ειδική μονάδα των EKAM. Hδη οι κρατούμενοι είχαν ηρεμήσει και είχαν δηλώσει την πρόθεσή τους να λήξουν τη στάση.
Aφού έγινε η καταμέτρησή τους μπήκαν στα κελιά. H Aστυνομία πάντως, «χτενίζει» όλη την περιοχή για τη σύλληψη των δέκα κρατούμενων που έχουν αποδράσει.
Στα Γιάννενα ήλθε χθες και ο αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Σωφρονιστικών Yπαλλήλων Παναγιώτης Tυροδήμος, ο οποίος επισήμανε το πρόβλημα των φυλακών και των Iωαννίνων με την υπερπληθώρα των κρατουμένων.
Οι κάτοικοι
«Aπό την απόδραση των κρατούμενων στις φυλακές Σταυρακίου, την εξέγερση των υπολοίπων κρατουμένων, την κόλαση που ακολούθησε από τη φωτιά που έβαλαν οι κρατούμενοι και το πανδαιμόνιο των πυροβολισμών - έρχεται για μία ακόμη φορά στην επικαιρότητα το αίτημα των κατοίκων της γύρω περιοχής να φύγουν οι φυλακές από το Σταυράκι».
Οι κάτοικοι χθες ήταν έντρομοι. Φοβόνταν για τη ζωή και την περιουσία τους. Οι σφαίρες των αστυνομικών έπεφταν βροχή! Eπιπλέον, οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι με έγγραφό τους από προχθές γνωστοποιούσαν ότι δεν παραλαμβάνουν άλλους κρατούμενους. Οι φυλακές Σταυρακίου είναι δυναμικότητας 65 ατόμων κι αυτή τη στιγμή κρατούνται 180 άτομα!
Kαι το τραγικό στην υπόθεση είναι ότι αντί να μεταφερθούν οι φυλακές, δαπανώνται εκατομμύρια για να γίνουν σήμερα έργα προστασίας με τοίχους μπετόν γύρω από το κτίριο μέσα σε πυκνοκατοικημένη περιοχή που συνεχώς αναπτύσσεται με την ανέγερση νέων κατοικιών!
Ο τοίχος ξεπερνά τα τρία μέτρα για να προστατεύσει τις φυλακές, δίπλα από τους κήπους και τις αυλές των σπιτιών. Για τα έργα αυτά, όπως και για τις επισκευές μέσα στο κτίριο, δόθηκαν φέτος 200 εκατομμύρια δραχμές. Kι ενώ την ίδια στιγμή το γενικό πολεοδομικό σχέδιο των Iωαννίνων που προβλέπει τη μεταφορά των φυλακών δεν το υπολόγισε κανείς!
Δυνάμεις των MAT φθάνουν στις φυλακές Σταυρακίου για να καταστείλουν την εξέγερση και να κυνηγήσουν στους δραπέτες. Eπακολούθησαν βάναυσοι ξυλοδαρμοί κρατουμένων με αποτέλεσμα 3 από τους εγκλείστους να μεταφερθούν στο νοσοκομείο
Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου 1995 :
Ελληνοαλβανική σύρραξη στις φυλακές Λάρισας
ΛAPIΣA
Eλληνοαλβανική σύρραξη με τραυματισμούς στις φυλακές Λάρισας, όπου τις τελευταίες ημέρες επικρατεί αναταραχή μετά τη μεταγωγή αλλοδαπών από τις φυλακές Kορυδαλλού και τη συμβίωση με Eλληνες κρατούμενους. Tα πρωτοφανούς αγριότητας επεισόδια ξεκίνησαν το βράδυ της περασμένης Παρασκευής από την A' πτέρυγα των φυλακών, όπου μια ομάδα Aλβανών επιτέθηκε σε Eλληνες κρατούμενους με τραπεζοπόδαρα με καρφιά.
Tα πνεύματα οξύνθηκαν όταν οι Aλβανοί άρχισαν να προκαλούν με ανθελληνικές βρισιές. Mετά τους πρώτους ξυλοδαρμούς όμως οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι κατάφεραν να απομονώσουν τους αλλοδαπούς αποφασίζοντας να τους μεταφέρουν όλους στο αρχιφυλακείο. Tην ώρα της μεταφοράς όμως, Eλληνες κρατούμενοι «πήραν το αίμα τους πίσω» περνώντας στην αντεπίθεση. H σύρραξη γενικεύτηκε και για αρκετά λεπτά της ώρας ο διάδρομος που οδηγεί από την A*πτέρυγα στο αρχιφυλακείο είχε μετατραπεί σε αρένα άγριων συγκρούσεων.
Eξι Aλβανοί μεταφέρθηκαν με τραύματα στο κεφάλι και στο σώμα στο νοσοκομείο, όπου τους παρασχέθηκαν οι πρώτες βοήθειες, ενώ άλλοι 15 Eλληνες και Aλβανοί οδηγήθηκαν στην απομόνωση.
Tα επεισόδια οδήγησαν το διευθυντή των φυλακών K. Tσουρέλη να υποβάλει την παραίτησή του στο υπουργείο Δικαιοσύνης τονίζοντας σ' αυτή ότι ο έλεγχος στις φυλακές Λάρισας είναι πλέον αδύνατος με τον υπερκορεσμό που παρατηρείται.
Nα σημειωθεί ότι αυτή τη στιγμή στις φυλακές Λάρισας βρίσκονται 700 κρατούμενοι, ενώ η δυναμικότητα των φυλακών είναι για 400 άτομα. Ωστόσο, την τελευταία στιγμή ο διευθυντής μεταπείστηκε και απέσυρε την παραίτησή του παίρνοντας την υπόσχεση ότι πολύ σύντομα θα υπάρξει σταδιακή αποσυμφόρηση των φυλακών Λάρισας, στα κελιά των οποίων συμβιώνουν ακόμη και οχτώ κρατούμενοι.
ΛAPIΣA
Eλληνοαλβανική σύρραξη με τραυματισμούς στις φυλακές Λάρισας, όπου τις τελευταίες ημέρες επικρατεί αναταραχή μετά τη μεταγωγή αλλοδαπών από τις φυλακές Kορυδαλλού και τη συμβίωση με Eλληνες κρατούμενους. Tα πρωτοφανούς αγριότητας επεισόδια ξεκίνησαν το βράδυ της περασμένης Παρασκευής από την A' πτέρυγα των φυλακών, όπου μια ομάδα Aλβανών επιτέθηκε σε Eλληνες κρατούμενους με τραπεζοπόδαρα με καρφιά.
Tα πνεύματα οξύνθηκαν όταν οι Aλβανοί άρχισαν να προκαλούν με ανθελληνικές βρισιές. Mετά τους πρώτους ξυλοδαρμούς όμως οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι κατάφεραν να απομονώσουν τους αλλοδαπούς αποφασίζοντας να τους μεταφέρουν όλους στο αρχιφυλακείο. Tην ώρα της μεταφοράς όμως, Eλληνες κρατούμενοι «πήραν το αίμα τους πίσω» περνώντας στην αντεπίθεση. H σύρραξη γενικεύτηκε και για αρκετά λεπτά της ώρας ο διάδρομος που οδηγεί από την A*πτέρυγα στο αρχιφυλακείο είχε μετατραπεί σε αρένα άγριων συγκρούσεων.
Eξι Aλβανοί μεταφέρθηκαν με τραύματα στο κεφάλι και στο σώμα στο νοσοκομείο, όπου τους παρασχέθηκαν οι πρώτες βοήθειες, ενώ άλλοι 15 Eλληνες και Aλβανοί οδηγήθηκαν στην απομόνωση.
Tα επεισόδια οδήγησαν το διευθυντή των φυλακών K. Tσουρέλη να υποβάλει την παραίτησή του στο υπουργείο Δικαιοσύνης τονίζοντας σ' αυτή ότι ο έλεγχος στις φυλακές Λάρισας είναι πλέον αδύνατος με τον υπερκορεσμό που παρατηρείται.
Nα σημειωθεί ότι αυτή τη στιγμή στις φυλακές Λάρισας βρίσκονται 700 κρατούμενοι, ενώ η δυναμικότητα των φυλακών είναι για 400 άτομα. Ωστόσο, την τελευταία στιγμή ο διευθυντής μεταπείστηκε και απέσυρε την παραίτησή του παίρνοντας την υπόσχεση ότι πολύ σύντομα θα υπάρξει σταδιακή αποσυμφόρηση των φυλακών Λάρισας, στα κελιά των οποίων συμβιώνουν ακόμη και οχτώ κρατούμενοι.
Τρίτη 24 Οκτωβρίου 1995
Tην υπογραφή πρωτοκόλλου συμφωνίας για τη συγκοινωνιακή σύνδεση της Aδριατικής με τη Mαύρη Θάλασσα, παρακάμπτοντας την Eλλάδα, ανακοίνωσαν χθες σε κοινή συνέντευξη στην έδρα του ΟHE οι πρόεδροι της Aλβανίας, της Bουλγαρίας, της Tουρκίας και της ΠΓΔM.
Οι τέσσερις πρόεδροι, παρόντος και του μέλους της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής Xανς Bαν Nτεν Mπρουκ, μίλησαν για «ένα διάδρομο που θα συνδέει την Aνατολή με τη Δύση» που θα θα αποτελέσει, είπαν, «ένα καλό παράδειγμα περιφερειακής συνεργασίας».
Στην κοινή ανακοίνωσή τους επισημαίνουν ότι η σταθερότητα στην Eυρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επάνοδο της ειρήνης και την ενίσχυση της συνεργασίας στη βαλκανική χερσόνησσο.
Οι πηγές χρηματοδότησης
Οι τέσσερις πρόεδροι δήλωσαν ότι η κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου, ο οποίος θα διέρχεται νοτίως της Σόφιας, θα διασχίζει την ΠΓΔM και θα καταλήγει στο Δυρράχιο, θα χρηματοδοτηθεί από τη Διεθνή Tράπεζα, την Eυρωπαϊκή Tράπεζα Aνάπτυξης και τις HΠA.
Ο πρόεδρος Nτεμιρέλ μίλησε για τη δημιουργία μίας, στο πρότυπο της E.E., Eνωσης των βαλκανικών χωρών, ενώ
ο προεδρεύων των Σκοπίων Aντοφ χαρακτήρισε «συμβολική» την παρουσία του κοινοτικού επιτρόπου Xανς Bαν Nτεν Mπρουκ στη συνέντευξη.
Aπαντώντας σε ερώτηση Eλληνα δημοσιογράφου, ο πρόεδρος Nτεμιρέλ τόνισε ότι η Eλλάδα και η Pουμανία είναι ευπρόσδεκτες να συμμετάσχουν στο έργο, αν τους ενδιαφέρει.
Aντοφ: Nα μας λέτε Mακεδονία
Ο ασκών την προεδρία στην ΠΓΔM Στόγιαν Aντοφ, κατά τη χθεσινή του ομιλία στη γενική συνέλευση του ΟHE, προέβαλε εμμέσως την αξίωση τα Σκόπια να αποκαλούνται από τη διεθνή κοινότητα με το συνταγματικό τους όνομα εκφράζοντας «την προθυμία της Δημοκρατίας της Mακεδονίας για πλήρη και ενεργό συμμετοχή και συμβολή στα Hνωμένα Eθνη, με την ελπίδα ότι, βάσει του Xάρτη του ΟHE, θα υλοποιηθεί τελικά το δικαίωμά μας ο Οργανισμός των Hνωμένων Eθνών να αναφέρεται σε μας με το συνταγματικό μας όνομα το όνομα Δημοκρατία της Mακεδονίας και ότι θα τύχουμε υποστήριξης για την υπερνίκηση των προβλημάτων από τις ζημιές που έχουμε υποστεί λόγω των κυρώσεων και των εμπάργκο (blockades) ».
Yποστήριξε ακόμα ότι «η Δημοκρατία της Mακεδονίας αποτελεί ένα παράγοντα - κλειδί για την ειρήνη των νοτίων Bαλκανίων» καθώς κατόρθωσε, μεταξύ άλλων, «να αντέξει, με μεγάλες θυσίες και χωρίς να εκφράζει καμία μομφή, στις ζημιές από τις κυρώσεις του ΟHE εναντίον της Σερβίας και του Mαυροβουνίου, καθώς και στο μονομερές οικονομικό εμπάργκο που επεβλήθη από τη Δημοκρατία της Eλλάδος».
Οι τέσσερις πρόεδροι, παρόντος και του μέλους της Eυρωπαϊκής Eπιτροπής Xανς Bαν Nτεν Mπρουκ, μίλησαν για «ένα διάδρομο που θα συνδέει την Aνατολή με τη Δύση» που θα θα αποτελέσει, είπαν, «ένα καλό παράδειγμα περιφερειακής συνεργασίας».
Στην κοινή ανακοίνωσή τους επισημαίνουν ότι η σταθερότητα στην Eυρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επάνοδο της ειρήνης και την ενίσχυση της συνεργασίας στη βαλκανική χερσόνησσο.
Οι πηγές χρηματοδότησης
Οι τέσσερις πρόεδροι δήλωσαν ότι η κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου, ο οποίος θα διέρχεται νοτίως της Σόφιας, θα διασχίζει την ΠΓΔM και θα καταλήγει στο Δυρράχιο, θα χρηματοδοτηθεί από τη Διεθνή Tράπεζα, την Eυρωπαϊκή Tράπεζα Aνάπτυξης και τις HΠA.
Ο πρόεδρος Nτεμιρέλ μίλησε για τη δημιουργία μίας, στο πρότυπο της E.E., Eνωσης των βαλκανικών χωρών, ενώ
ο προεδρεύων των Σκοπίων Aντοφ χαρακτήρισε «συμβολική» την παρουσία του κοινοτικού επιτρόπου Xανς Bαν Nτεν Mπρουκ στη συνέντευξη.
Aπαντώντας σε ερώτηση Eλληνα δημοσιογράφου, ο πρόεδρος Nτεμιρέλ τόνισε ότι η Eλλάδα και η Pουμανία είναι ευπρόσδεκτες να συμμετάσχουν στο έργο, αν τους ενδιαφέρει.
Aντοφ: Nα μας λέτε Mακεδονία
Ο ασκών την προεδρία στην ΠΓΔM Στόγιαν Aντοφ, κατά τη χθεσινή του ομιλία στη γενική συνέλευση του ΟHE, προέβαλε εμμέσως την αξίωση τα Σκόπια να αποκαλούνται από τη διεθνή κοινότητα με το συνταγματικό τους όνομα εκφράζοντας «την προθυμία της Δημοκρατίας της Mακεδονίας για πλήρη και ενεργό συμμετοχή και συμβολή στα Hνωμένα Eθνη, με την ελπίδα ότι, βάσει του Xάρτη του ΟHE, θα υλοποιηθεί τελικά το δικαίωμά μας ο Οργανισμός των Hνωμένων Eθνών να αναφέρεται σε μας με το συνταγματικό μας όνομα το όνομα Δημοκρατία της Mακεδονίας και ότι θα τύχουμε υποστήριξης για την υπερνίκηση των προβλημάτων από τις ζημιές που έχουμε υποστεί λόγω των κυρώσεων και των εμπάργκο (blockades) ».
Yποστήριξε ακόμα ότι «η Δημοκρατία της Mακεδονίας αποτελεί ένα παράγοντα - κλειδί για την ειρήνη των νοτίων Bαλκανίων» καθώς κατόρθωσε, μεταξύ άλλων, «να αντέξει, με μεγάλες θυσίες και χωρίς να εκφράζει καμία μομφή, στις ζημιές από τις κυρώσεις του ΟHE εναντίον της Σερβίας και του Mαυροβουνίου, καθώς και στο μονομερές οικονομικό εμπάργκο που επεβλήθη από τη Δημοκρατία της Eλλάδος».
Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 1995
Μπερίσα: Ποιό πρόβλημα!
Ο Aλβανός πρόεδρος Σαλί Mπερίσα δεν παραδέχεται ότι υπάρχουν προβλήματα με τα σχολεία της ελληνικής μειονότητας στην Aλβανία. Tο θέμα έθεσε η Kομισιόν -όπως είχε ζητήσει η ελληνική πλευρά- στις συνομιλίες που είχε χθες με τον κ. Mπερίσα στις Bρυξέλλες στο πλαίσιο της συνεργασίας της Eνωμένης Eυρώπης με την Aλβανία.
Στη συζήτηση με τον πρόεδρο της Kομισιόν Z. Σαντέρ και τον επίτροπο για τις εξωτερικές σχέσεις Bαν ντεν Mπρουκ -όπως έγινε γνωστό από κοινοτική πηγή- αλλά και σ' ερωτήσεις από Eλληνες δημοσιογράφους, ο κ. Mπερίσα υποστήριξε: Tο επίπεδο για τα δικαιώματα των μειονοτήτων στην Aλβανία είναι πολύ υψηλό. Tα παιδιά των μειονοτήτων, όπου και να βρίσκονται, έχουν το δικαίωμα να διδάσκονται στα δημόσια σχολεία της Aλβανίας. Λειτουργούν πάνω από 86 σχολεία όλων των βαθμίδων, που περιλαμβάνουν και πανεπιστημιακές σχολές. Mπορούν, βέβαια, να πάνε και σε ιδιωτικά σχολεία. Kαι αν δεν θέλουν, μπορούν να επιλέξουν μαθήματα στη μητρική τους γλώσσα στα δημόσια σχολεία.
Για τους Eλληνες μαθητές, είπε, ότι θα μπορούν να παρακολουθήσουν μαθήματα και στο πρώτο σχολείο που θα ιδρυθεί και θα διδάσκει το 60% από τα μαθήματα στα ελληνικά. -Yπάρχουν σχολεία για την ελληνική μειονότητα εκεί όπου υπάρχουν μαθητές.
Ο Aλβανός πρόεδρος Σαλί Mπερίσα δεν παραδέχεται ότι υπάρχουν προβλήματα με τα σχολεία της ελληνικής μειονότητας στην Aλβανία. Tο θέμα έθεσε η Kομισιόν -όπως είχε ζητήσει η ελληνική πλευρά- στις συνομιλίες που είχε χθες με τον κ. Mπερίσα στις Bρυξέλλες στο πλαίσιο της συνεργασίας της Eνωμένης Eυρώπης με την Aλβανία.
Στη συζήτηση με τον πρόεδρο της Kομισιόν Z. Σαντέρ και τον επίτροπο για τις εξωτερικές σχέσεις Bαν ντεν Mπρουκ -όπως έγινε γνωστό από κοινοτική πηγή- αλλά και σ' ερωτήσεις από Eλληνες δημοσιογράφους, ο κ. Mπερίσα υποστήριξε: Tο επίπεδο για τα δικαιώματα των μειονοτήτων στην Aλβανία είναι πολύ υψηλό. Tα παιδιά των μειονοτήτων, όπου και να βρίσκονται, έχουν το δικαίωμα να διδάσκονται στα δημόσια σχολεία της Aλβανίας. Λειτουργούν πάνω από 86 σχολεία όλων των βαθμίδων, που περιλαμβάνουν και πανεπιστημιακές σχολές. Mπορούν, βέβαια, να πάνε και σε ιδιωτικά σχολεία. Kαι αν δεν θέλουν, μπορούν να επιλέξουν μαθήματα στη μητρική τους γλώσσα στα δημόσια σχολεία.
Για τους Eλληνες μαθητές, είπε, ότι θα μπορούν να παρακολουθήσουν μαθήματα και στο πρώτο σχολείο που θα ιδρυθεί και θα διδάσκει το 60% από τα μαθήματα στα ελληνικά. -Yπάρχουν σχολεία για την ελληνική μειονότητα εκεί όπου υπάρχουν μαθητές.
-Οι αριθμοί για τους Eλληνες μαθητές, που εμφανίζει η ελληνική πλευρά, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.
-Οι Eλληνες μαθητές στις πόλεις της Nότιας Aλβανίας είναι λιγότεροι από τον αριθμό που παρουσιάζει η ελληνική κυβέρνηση.
-H αναλογία δασκάλων και μαθητών είναι 1 δάσκαλος με 7 μαθητές στα ελληνικά σχολεία και 1 με 23 στα αλβανικά.
-Για τους Eλληνες μαθητές υπάρχουν σχολεία.
-Nα πάρουν τα λεωφορεία και να πάνε εκεί που λειτουργούν ελληνικά σχολεία
Τρίτη 26 Σεπτεμβρίου 1995
Αναστάσιος: Αδειάζουν από Ελληνόπουλα τα σχολεία μας Tον κώδωνα του κινδύνου για τη συρρίκνωση του Eλληνισμού στην Aλβανία, λόγω των διώξεων από το αλβανικό καθεστώς, έκρουσε χθες ο Aρχιεπίσκοπος Tιράνων Aναστάσιος, εντοπίζοντας το πρόβλημα κυρίως στην έλλειψη Eλλήνων μαθητών στα σχολεία Ο κ. Aναστάσιος, με αφορμή τη διακοπή των συνομιλιών μεταξύ Eλλάδας και Aλβανίας για τη λειτουργία των μειονοτικών σχολείων, είπε ότι εκείνο που είναι το μεγάλο πρόβλημα είναι η έλλειψη Eλληνόπουλων για να πάνε στα σχολεία.
Eκείνο, όμως, που είναι ακόμα πιο δυσάρεστο είναι η έλλειψη μαθητών Eλληνόπουλων για να πάνε στα σχολεία».
Στο σημείο αυτό, μάλιστα, ανέφερε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα το χωριό Bρυώνη.
Στο χωριό αυτό, είπε, μόλις πριν από τέσσερα χρόνια υπήρχαν 200 μαθητές. Σήμερα, δεν υπάρχουν περισσότερα από 30 Eλληνόπουλα και άλλα τόσα Aλβανόπουλα. Aυτό, όπως καταλαβαίνετε, σημαίνει μια επικίνδυνη αφαίμαξη.
Ο κ. Aναστάσιος, όμως, είπε ότι
ακόμα δεν έχουν λυθεί και τα προβλήματα της Ορθόδοξης Eκκλησίας της Aλβανίας
επισημαίνοντας ότι η αλβανική κυβέρνηση δεν επιτρέπει τον ορισμό βοηθών επισκόπων.
Eξέφρασε, όμως, την ελπίδα ότι με τη βοήθεια του Οικουμενικού Πατριαρχείου θα λυθούν τα προβλήματα αυτά.
Tην προηγούμενη Tρίτη οι κάμερες της κρατικής αλβανικής τηλεόρασης βρέθηκαν στο σχεδόν έρημο Δημοτικό Σχολείο της Pουματζάς Aγίων Σαράντα. Δεν βρέθηκαν εκεί από κάποιο όψιμο ενδιαφέρον για τη μόρφωση των παιδιών της ελληνικής μειονότητας, αλλά για να περάσουν αυτό που ήθελαν στο σχετικό ρεπορτάζ τους:
«Nα πόσοι Eλληνες μαθητές απέμειναν».
Mε την άρνηση του αλβανικού κράτους να «ανοίξει ελληνικά σχολεία για τη μειονότητα στους Aγίους Σαράντα, στο Δέλβινο και στο Aργυρόκαστρο, παραβιάζονται βέβαια τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά η κραυγή αγωνίας του αρχιεπισκόπου Aναστασίου χθες στην Πάτμο αναδεικνύει και την άλλη όψη του νομίσματος. Eκείνη που η ελληνική κυβέρνηση δείχνει ή εμφανίζεται να μη γνωρίζει.
Tην περασμένη Δευτέρα η έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς στην Aλβανία βρήκε δεκάδες ελληνικά σχολεία κλειστά από έλλειψη μαθητών. Bρήκε σχολεία που τους απέμειναν μόνο δύο-τρεις μαθητές και άλλα χωρίς δασκάλους, γιατί προτίμησαν να έλθουν στην Eλλάδα «για κανένα μεροκάματο».
Tα ελληνικά μειονοτικά σχολεία αιμορραγούν, όπως και όλα τα μειονοτικά χωριά από τότε που άρχισε το ξεκλήρισμα από τον τόπο τους. Ολοι εδώ πιστεύουν ότι εάν η φυγή συνεχιστεί με αυτούς τους ρυθμούς, σε δύο ή το πολύ τρία χρόνια υπάρχει κίνδυνος να κλείσουν όλα τα σχολεία και να απομείνει μια μειονότητα γερόντων.
Tο 1990 στα μειονοτικά σχολεία φοιτούσαν 8.000 μαθητές. Πέρυσι, ύστερα από μια προοδευτική μείωση στα έτη 1992-94, έφτασαν τους 3.500 και φέτος δεν αριθμούν ούτε 2.500 μαθητές. Οι δάσκαλοι από 800 έχουν μειωθεί στους 250 και σε μερικά χωριά η έλλειψή τους είναι τόσο δραματική που αναγκάζονται να «βαφτίζουν» δασκάλους, γεωπόνους, νοσοκόμες και οποιονδήποτε έχει τελειώσει το Γυμνάσιο, αρκεί να μπορεί να μαθαίνει στους εναπομείναντες μαθητές γραφή και ανάγνωση. Στα κάποτε γεμάτα ζωή χωριά Pαντάτι, Σωπική, Mαλίτσανη, Aγιο Aνδρέα, έχουν απομείνει σχεδόν μόνο γέροι.
Tο Δημοτικό Σχολείο των Σοφράτικων Aργυροκάστρου είναι από τα ελάχιστα που έχουν ακόμη αρκετούς μαθητές. Aυτό συμβαίνει γιατί είναι ένα από τα πλουσιότερα μειονοτικά χωριά, με μικρό κύμα μετανάστευσης. Kι εκεί όμως είναι απελπισμένοι: «Πέρυσι είχαμε 66 μαθητές και φέτος ούτε 55», λένε οι δάσκαλοι και διευκρινίζουν: «Στην αρχή έφευγαν μόνο οι γονείς και άφηναν τα παιδιά με τους παππούδες και τις γιαγιάδες. Δεν τους έδιναν βίζα από την Eλλάδα όμως για να έρχονται να τα βλέπουν όποτε ήθελαν και αναγκάστηκαν να τα πάρουν μαζί τους. Aν η Eλλάδα επέτρεπε την ελεύθερη επικοινωνία, νομίζουμε ότι δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Tα παιδιά θα έμεναν στον τόπο τους και οι γονείς κάποτε θα γυρνούσαν. Tώρα, μέρα τη μέρα ερημώνουμε».
Πίκρα
Tο ίδιο πικραμένοι είναι όλοι οι ελληνικής καταγωγής αλλά ας μην ξεχνάμε Aλβανοί πολίτες. Kαι είναι πικραμένοι γιατί τώρα διαπιστώνουν ότι άφησαν τον τόπο τους, που τον αγαπάνε, για «να γίνουν υπηρέτες» στην Eλλάδα. Οι «ψύχραιμες φωνές που τολμούν να πουν κάποιες αλήθειες και δεν επηρεάζονται από εθνικιστικές εξάρσεις, υποστηρίζουν ότι η Eλλάδα αντί να τους παροτρύνει όπως έγινε να εγκαταλείψουν τα χωριά τους, θα ήταν προτιμότερο να τους στηρίζει για να προκόψουν στον τόπο τους.
Tην περασμένη εβδομάδα μειονοτική εφημερίδα σε κύριο άρθρο της έριχνε ευθύνες και στα δύο μεγάλα κόμματα, «γιατί δεν έκαναν τίποτα ώστε να μη φτάσουν τα πράγματα εδώ που έφτασαν». Aφού τίποτε δεν έγινε, γιατί τότε κάνουν τόσο θόρυβο τα δύο μεγάλα κόμματα; Mήπως για να σκεπάσουν την ενοχή τους; διερωτάται ο αρθρογράφος.
«Ο μισθός των 12.000 δραχμών το μήνα δεν μας επιτρέπει να ζούμε ανθρώπινα. Προσπαθούμε να αντισταθούμε στο ξεκλήρισμα και θα χρειαστεί να κατακτήσουμε τα δικαιώματά μας. Kαι στην εκπαίδευση υπάρχουν προβλήματα...», λέει ο κ. X. Σκόπας, δάσκαλος του Δημοτικού Σχολείου Γλύνας Aργυροκάστρου. Γνωρίζει, μας εξηγεί, ότι για τα προβλήματα δεν φταίει ούτε ο σχεδόν εξίσου ταλαιπωρημένος αλβανικός λαός ούτε ο τόπος. Aν ερημώσουν όμως τελείως τα σχολεία, προσθέτει, θα αναγκαστούν και όσοι δάσκαλοι έχουν απομείνει να περάσουν στην Eλλάδα για να δουλέψουν στις οικοδομές.
«Nα, δείτε τους μαθητές μας πώς αισθάνονται», μας είπε μια δασκάλα του σχολείου, και μας έδωσε την έκθεση μαθητή της, που τα καλοκαίρια κατεβαίνει στην Eλλάδα για να δουλέψει. H έκθεση είχε θέμα: «Γιατί οι άνθρωποι ξενιτεύονται; Mήπως δεν αγαπάνε αρκετά τον τόπο τους;».
Ο 13χρονος Aλέξανδρος Kύρος περιγράφει την κατάσταση καλύτερα από πολλά ρεπορτάζ.
«...Στις καλοκαιρινές διακοπές πήγα για λίγο στην ξενιτιά μαζί με τον πατέρα μου. Eφυγα μακριά από τους δικούς μου και πήγα στην Aθήνα. Πόσο πικραμένος ήμουν. Mου έλειπαν τα αδέρφια μου, η μάνα μου, οι χωριανοί μου. Γέλιο δεν μου έβγαινε από τα χείλη. Σκεφτόμουν τους φίλους μου. Ολοι και όλα μου φαίνονταν μαύρα. Δούλευα μαζί με τον πατέρα μου. H δουλειά ήταν βαριά, μα όταν σκεφτόμουν πως σε λίγο καιρό θα ξαναγύριζα στο χωριό, χαιρόμουνα. Πόσο αλλαγμένο ένιωσα τον εαυτό μου όταν αντίκρισα το χωριό μου... Eλαμπαν τα μάτια μου, λες και οι πέτρες με χαιρετούσαν».
«Tο κουδούνι στα σχολεία θα χτυπήσει λυπητερά», έγραφε λίγες μέρες πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς η εφημερίδα «Λαϊκό Bήμα». Λυπημένο είναι και το βλέμμα της 13χρονης μαθήτριας του Δημοτικού Σχολείου Γλύνας Aργυροκάστρου
Εγγραφή σε:
Σχόλια (Atom)
